Indonesia ra "luật mềm" để kiểm soát cơn sốt AI: liệu có đủ?

- Năm 2023 chứng kiến sự bùng nổ của AI và xu hướng này được dự báo sẽ tiếp tục trong năm 2024. Tuy nhiên, các vấn đề và mặt trái của AI cũng được dự đoán sẽ gia tăng. Điển hình là vụ kiện của The New York Times với OpenAI và Microsoft vì cáo buộc vi phạm quyền sở hữu trí tuệ.

- Indonesia cũng không ngoại lệ. Chính phủ Indonesia đã có các bước đi để quản lý AI, chủ yếu thông qua hướng dẫn đạo đức.

- Tháng 12/2023, Bộ Thông tin và Truyền thông Indonesia ban hành Thông tư 09/2023 áp dụng cho các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực lập trình AI (mã ngành 62015), các nhà cung cấp dịch vụ điện tử công cộng và tư nhân. 

- Yêu cầu chính là các hoạt động lập trình AI phải dựa trên đạo đức. Doanh nghiệp và nhà cung cấp dịch vụ điện tử phải xây dựng và thực hiện hướng dẫn nội bộ về đạo đức AI, dựa trên 9 giá trị: bao trùm, nhân văn, an toàn, khả năng tiếp cận, minh bạch, đáng tin cậy và có trách nhiệm, bảo vệ dữ liệu cá nhân, bền vững môi trường, bảo vệ sở hữu trí tuệ.

- Có 3 vấn đề chính trong bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ với AI: sử dụng sở hữu trí tuệ của bên khác làm dữ liệu huấn luyện, tác giả của tác phẩm do AI tạo ra, quyền sở hữu tác phẩm do AI tạo ra. Cần có hướng dẫn rõ ràng từ Bộ Luật và Nhân quyền.

- Doanh nghiệp và nhà cung cấp dịch vụ sử dụng AI phải đảm bảo: AI không phải yếu tố duy nhất quyết định chính sách và quyết định liên quan đến sinh kế con người; AI là công cụ thúc đẩy đổi mới và hỗ trợ giải quyết vấn đề; tuân thủ quy định về AI để đảm bảo an toàn và quyền lợi người dùng.

- OJK (cơ quan dịch vụ tài chính Indonesia) cũng ban hành hướng dẫn đạo đức AI cho lĩnh vực fintech. Hướng dẫn đưa ra 4 nguyên tắc cơ bản cho AI đáng tin cậy và có trách nhiệm: tuân thủ triết lý nhà nước Pancasila, công bằng và có trách nhiệm, minh bạch và có thể giải thích, mạnh mẽ và an toàn. Có 37 yếu tố hỗ trợ cho 4 nguyên tắc này.

📌 Indonesia đang tích cực xây dựng khuôn khổ quản trị AI thông qua các hướng dẫn đạo đức từ Thông tư của Bộ Thông tin Truyền thông và cơ quan dịch vụ tài chính OJK. Các hướng dẫn đưa ra các nguyên tắc và giá trị cốt lõi để định hướng phát triển AI có trách nhiệm, đáng tin cậy, đồng thời không kìm hãm sự đổi mới và sáng tạo. 

Citations:
[1] https://www.ahp.id/the-resurgence-of-artificial-intelligence/